MOAIS

 

Zachowało się około sześćset moai, które zostały skonstruowane z materiałów będących do dyspozycji tubylców. Są wyrzeźbione z miękkiej skały wulkanicznej. Ich cechą charakterystyczną są spłaszczone czoła, spiczaste zakończenia brody i wydłużone uszy (tylko dwa z nich tego nie mają). Położenie rąk jest typowe dla kultury polinezyjskiej. Ich średnia wysokość wynosi sześć metrów. Większość stanowią mężczyźni, aczkolwiek znajdują się wśród nich rzeźby kobiet, na co wskazują piersi i wargi sromowe. Oczy zostały wykonane z koralu w części białek, natomiast do wykonania źrenic użyto czarnej skały. Wiele moai posiada kapelusz, cylinder z czerwonego kamienia znajdujący się na głowie, który może być zarówno włosami, jak i nakryciem głowy. Na wyspie znajduje się około trzystu ahus (platforma moai) z kamienia i na wielu z nich można zauważyć stopniowe poszerzenia w celu umieszczenia nowych moai, podczas gdy inne ahus zakopywało się w ziemi i najwyraźniej nigdy nie zostały dołączone do żadnego z posągów. Ciała zmarłych grzebano w środku lub też w pobliżu ahus. Archeolodzy są zgodni do momentu, iż moai reprezentowały zmarłych przywódców lub bogów.
George Foster napisał w czasie podróży kapitana Cooka, że moai często otrzymywały imiona zmarłych bohaterów. Niektóre teorie utrzymują, że wraz z pogarszaniem się warunków życia, mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej zaczęli rzeźbić te abstrakcyjne formy, aby w jakiś sposób regulować energię i pracę społeczności. Wierzy się, że moai umiejscowione nad ahu służyły, aby przekazywać mana albo władzę przywódcy klanu. Mana, który był przekazywany za pomocą oczu moai przynosił pomyślność w czasach pokoju i zwycięstwa w czasach wojny. Wszystkie moai powstały w kamieniołomach skały wulkanicznej w kraterze Rano Raraku. Na tym obszarze znajduje się mnóstwo męskich moai, jest także kilka żeńskich. Istnieje rzeźba, która w piersi pokazuje tajemniczy statek z trzema masztami. Również tutaj Norweg Thor Heyerdahl odkrył klęczącą statuę o wysokości czterech metrów z zaokrągloną głową i twarzą, z małą bródką i małymi oczami, która aż po dzień dzisiejszy pozostaje jedyna w swoim rodzaju.

Moai rzeźbiono bezpośrednio ze skały kamieniołomów. Wykopywano rowy, aby ułatwić dostęp kamieniarzy, którzy rzeźbili figurę do momentu aż kręgosłup łączył moai ze skałą. Ostatecznie przecinano kamień oddzielając ją od ściany i zniżano statuę przy pomocy sznurów do chwili pozostawienia jej stojącej na stoku niżej, gdzie kończono ją rzeźbić. Narzędziami, które używano do rycia moai, były małe ostrza bazaltowe zwane toki.
Są trzy pytania dotyczące moai, na które Thor Heyerdahl chciał znaleźć odpowiedź:

  1. ¿Ile czasu potrzeba, aby wyrzeźbić jeden posąg? Aby to sprawdzić zatrudnił rodzinę wyspiarzy, która pracowała bez ustanku przez trzy dni kończąc ze zniszczonymi dłońmi przez używanie toki. Obliczył zatem, że dwie ekipy przeprowadzające eksperyment i pracujące na zmiany bez przerwy potrzebowałyby od 12 do 15 miesięcy na wyrzeźbienie jednego moai o wysokości około czterech metrów.
  1. ¿ Jak je przemieszczali w inne części wyspy? Heyerdhal zaprosił na kolację 180 osób i poprosił je na końcu o przeciągnięcie czterometrowego moai przez pole używając sznurów wyrobionych z kory drzewa. Udało im się przeciągnąć. Pomyślał wówczas, że jeśli dodatkowo używano pnia, ażeby go toczyć, więc transportowano go w inne części wyspy za pomocą tych metod. Inne teorie sugerują, że używano małych, okrągłych kamieni jako kul do przemieszczania tych monolitów. Archeolog William Mulloy sugeruje, że przywiązywano z przodu posągu ogromne sanie z drzewa “skonstruowane z wielkich drzew”, umieszczone poniżej pękatego brzucha i wsunięte poniżej brody. Sanie służyły, aby chronić moai przed kontaktem z ziemią, jednocześnie pozwalały przemieścić go robiąc coś w rodzaju dźwigni. W ten sposób, własny ciężar posągu służył do jego przemieszczania za pomocą serii ruchów wznoszących i opadających. Ta teoria być może wiąże się z wierzeniami wyspiarzy, że moai „biegły” do swoich ahu.
  2. ¿ Jak udawało im się je postawić? Poprzez przyciągnięcie moai do jego ahu, ekipa Heyerdhala przeciągnęła ostrożnie kilka sznurów pod spodem brzucha posągu. Trzech lub czterech mężczyzn ciągnęło koniec każdego ze sznurów, podczas gdy inny, zwrócony twarzą w dół, umieszczał małe kamienie poniżej twarzy olbrzyma. Stopniowo odrywali monolit od ziemi dzięki tej wielkiej liczbie kamieni wciśniętych z boku. Tuzin mężczyzn potrzebował dziewięciu dni, aby umieścić wyprostowany już posąg. Ostatecznie, prowadzone dzięki sznurom, posągi były stawiane nad swoimi ahu. Wierzy się, że zaniknięcie drzew wstrzymało wszystkie te prace.
głowny menu